Čeština pro neslyšící jako cizí jazyk I (2019/2020)
Section outline
-
-
Řešili jsme organizaci semináře, sylabus, podmínky atestace, podobu seminární práce atd.
Pak jsme se lehce dotkli projektů, jež nyní řeší NÚV a souvisejí s "problematikou neslyšících", tj. https://digifolio.rvp.cz/view/view.php?id=13278 (z toho je už publikováno https://digifolio.rvp.cz/view/view.php?t=63OPTgySoukxAKQCvMpt) a http://www.nuv.cz/projekty/apiva (úplně poslední úkol).
DÚ: rešerše: studie o vývoji "dětské řeči" - znakový jazyk
-
Hronová, A. & J. Motejzíková. Raná komunikace mezi matkou a dítětem, 2002.
-
DVD Chci se s tebou domluvit.
Raná komunikace s dětmi se sluchovým a kombinovaným postižením se zaměřením na český znakový jazyk a mluvenou řeč doprovázenou znakykol. autorů - Praha : FRPSP, 2013.
Náklady na výrobu DVD byly hrazeny z finančního grantu Nadace Sirius, DVD je k dispozici za náklady spojené s distribucí a administrací projektu: 200,- Kč
DVD je určené především pro slyšící rodiče, kteří mají neslyšící, nedoslýchavé děti či děti s kombinovaným postižením a kteří se chtějí učit komunikovat se svým dítětem prostřednictvím vizuální komunikace ve znacích českého znakového jazyka. DVD je zamýšleno pro zcela počáteční období do cca 3 let věku dítěte.
Obsahuje 3 části: V první části je slovník český jazyk – český znakový jazyk. V této části je přes 1.300 znaků (prezentovaných v čelním a bočním pohledu) rozdělených do 22 tematických částí (rodina, další lidé, zájmena, přídavná jména a příslovce, slovesa, předměty, jídlo, oblečení, zdraví a nemoci, zvířata, venku, dopravní prostředky, hračky a pohádky, počasí, čas, části těla, části bytu a domu, tázací výrazy, barvy, tvary, čísla, ostatní).
Ve druhé části s názvem „Jak skládat znaky do vět?“ je možné najít 170 krátkých vět a situací, které rodičům ukážou, jak používat znaky v kontextu celé věty. Věty jsou rozděleny do 5 tematických oblastí (rodina, péče o dítě, co máme doma, hrajeme si, co vidíme venku) a jsou prezentovány ve dvou variantách: v českém znakovém jazyce a v mluvení doprovázeném znaky.
Ve třetí části je možné najít 8 ukázek komunikace rodičů s dětmi v domácím prostředí.
Součástí DVD je booklet, kde jsou informace o pravidlech komunikace s malými neslyšícími a nedoslýchavými dětmi, základní informace o formě mluvení doprovázené znaky a stručný výklad vybraných jevů gramatiky českého znakového jazyka.
Doporučená konfigurace: Počítač s operačním systémem XP/Vista/Windows 7, 1 GB paměti, DVD mechanika. DVD nelze přehrávat na DVD přehrávači. -
DVD Raná komunikace v neslyšící rodině (Raná komunikace s neslyšícím dítětem)
1. vyd. - Praha : FRPSP, 2007.
Cena pro členy Informačního centra rodičů přátel SP: 160,- Kč
Cena pro nečleny: 190,- KčNávodná pomůcka určená zejména pro slyšící, a dále i pro neslyšící rodiče. Přináší informace a rady, jak postupovat úplně na začátku při navazování komunikace s jejich sluchově postiženým dítětem (0 – 2 roky). DVD obsahuje videoukázky komunikace neslyšících maminek s jejich neslyšícími dětmi. Neslyšící rodiče totiž vědí, jak s dětmi přirozeně postupovat při navazování komunikace – slyšící rodiče se tedy od nich mohou nechat inspirovat. Ukázky se zaměřují na popis strategií, které používají neslyšící maminky pro to, aby upoutaly pozornost svého dítěte a aby ho naučily dělit pozornost mezi maminku a věc, o které si spolu povídají. Ukazují dále, jak maminky přizpůsobují svůj projev dítěti, jak strukturují své výpovědi, a jaké používají další postupy, které dítěti napomohou pochopit úlohu a funkci jazyka. Na DVD lze dále najít užitečné rady pro výchovu dětí v raném věku, vyprávění slyšících i neslyšících maminek o jejich zkušenostech a další. Průvodcem na DVD je neslyšící maminka, DVD obsahuje mluvený překlad komentářů ve znakovém jazyce a má také české titulky.
Doporučená konfigurace: stolní DVD přehrávač nebo multimediální počítač s operačním systémem Microsoft Windows 2000/XP, 256 MB paměti, Pentium 4 vybavený DVD mechanikou. -
HUDÁKOVÁ, A. Potřebují miminka český znakový jazyk? Unie, 22, 2018, č. 9–10, s. 8–9.
text v ČJ: https://www.cun.cz/blog/2018/10/27/vyslo-nove-cislo-casopisu-unie-9-10-2018/
text v ČZJ: https://www.facebook.com/watch/?v=2441393679209915
-
-
-
Psali jsme si ve dvojicích na papíry, co vlastně dosud víme o ČNCJ. Pak jsme o tom všichni společně diskutovali.
Cílem bylo ujasnit si, "kde každá z nás v tomto předmětu začíná", uvést se do celé problematiky ČNCJ, ukotvit se v ní.
Nestihli jsme se probrat rešeršemi a dalšími zdroji, jež jsme za DÚ na dnešní hodinu dali na Moodle.
Proto nový DÚ z dnešní hodiny na příště: Projít si pokud možno co nejvíce zdrojů z Moodlu - příště se od toho odrazíme: jednak při definitivním rozhodnutí o tom, jak budou vypadat naše "seminárky", jednak při "probírání další látky"
-
-
-
Cílem bylo zorientovat se v metodikách, které nyní připravuje NÚV (odkazy viz naše 1. hodina), v "projektu CEFR", který nyní začíná realizovat NÚV (APIV A) a ve všem, co bylo řečeno na www.postsurdoden,cz. Kromě toho jsme si také prohlíželi učebnici https://www.kosmas.cz/knihy/121197/rozumime-cesky/ (minule https://divus.cc/cs/eshop/product/kids-school/1638/alena-macurova-etc-we-know-to-read-and-write-in-czech.html).
- Přečíst si úvodní kapitolu (autor A. Hudáková) z metodiky NÚV pro češtinu pro neslyšící jako druhý jazyk (dobré by bylo přečíst si publikaci celou).
- Přečíst si článek A. Hudákové a R. Novákové o CEFR a ČZJ.
(oba zdroje - odkazy viz naše 1. hodina)
-
BONUS - Dunning Kruger Effect:
(a tady k tomu ještě nějaké grafy https://www.google.com/search?q=dunning+kruger+effect+graph&sxsrf=ACYBGNTUVVK4fOvRSm-DUGBDvRUuvlAe-Q:1571220633465&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=QKRyk64zouA_5M%253A%252CxpIJQdeXZfF8tM%252C_&vet=1&usg=AI4_-kSR_0M4EDe4wvn89AUfyH4Vvk5NjA&sa=X&ved=2ahUKEwiNqOL9xKDlAhXKJ1AKHXGVBdUQ9QEwAnoECAMQCA#imgrc=QKRyk64zouA_5M:)osobně doporučuji i další videa od Petra Ludwiga
-
-
-
Diskutovali jsme o koncepci výuky češtiny jako cizího/druhého jazyka v příslušné Metodice NÚV.
V diskusi jsme se dotkli i tématu Baby Sings či Znakování s miminky. Dívali jsme se také na video z pořadu Sama doma na toto téma. Zde https://detskysvet-yw.webnode.sk/products/znakovanie-s-babatkami-v-relacii-sama-doma-ct-/ je pak na toto téma v tomto pořadu celotýdenní seriál.
Za DÚ:
1. Pročíst vše na Moodlu (pokud možno).
2. Mít jasno v temat. okruzích 1-4. Příště zodpovíme otázky, vyřešíme nejasnosti a tím budeme mít tyto 4 okruhy "hotové".
3. Dovymyslet, jaký bude seminární výstup. Může být kolektivní, skupinový, individuální i kombinovaný. Může mít podobu tištěného, elektronického či audiovizuálního textu v ČJ, textu v ČZJ, libovolné kombinace těchto možností. Jednou podmínkou je, že musí být vystaven na odborných textech (zřejmě zahraničních, protože českých je pohříchu málo).
Koncepční poznámka: samostatná četba k semináři musí být vystavena na odborných text, zejm. zahraničních.
Organizační poznámka: pokud bychom se neviděli v úterý 5. 11. na letišti (o tom mi ale prosím dejte předem vědět:-)), tak se na výuce uvidíme 12. 11. 2019.
-
-
-
Mluvili jsme o 17. listopadu a v souvislosti s tím o:
- zákl. didaktických zásadách/principech, platných všeobecně, tudíž i v lingvodidaktice, včetně lingvodidaktiky výuky češtiny u žáků s OMJ/žáků neslyšících (tj. od nejbližšího ke vzdálenému, od konkrétního k abstraktnímu, od jednotlivosti k všeobecnosti...)
- sociolingvistických a sociokulturních kompetencích ve výuce žáků s OMJ (viz též CEFR)
- všechny studentky dostaly vytištěnou neúplnou pracovní verzi rukopisu nové metodiky pro učitele žáků s OMJ, na niž se podílela A. Hudáková; metodika vyjde ještě v r. 2019 a jiná než ostatní podobné metodiky je min. ve dvou aspektech: 1. zasazuje vzdělávání žáků s OMJ do širšího pedagogického konceptu; 2. ukazuje, jak lze při vzdělávání žáků s OMJ pracovat s jazykovými korpusy
DÚ:
- udělat vše, co bylo za DÚ na předcházející hodiny
- přečíst si metodiku, kterou studentky dostaly dnes
-
-
-
- Domluvili jsme se na seminárním úkolu. Příště bychom se měli dohodnout na předpokládaném časovém harmonogramu.
- "Zkontrolovali" jsme práci z minulé hodiny, zejm. tabulku v posteru o CEFR a ČZJ.
- Prošli jsme článek o CEFR a ČZJ (Hudáková A., Nováková R.), včetně Evropského jazykového porfolia a projektu Deafport.
- Příště budeme relativně podrobně procházet metodiku pro vzdělávání žáků s OMJ. Tím budeme mít už pokrytou většinu tematických okruhů. Dále je budeme rozšiřovat a prohlubovat.
-
-
-
Kromě organizačních záležitostí, jako je "Zimní Žďárek", přednáška kol. Miličky o n-gramech (příští týden), poznatky z víkendu na Trinity College, ústavního twitru a instagramu a harmonogramu seminárního úkolu (do konce ledna 2020 hotovo) jsme se zabývali Metodikou pro vzdělávání žáků s OMJ (rukopis, došli jsme k Legislativě - příští týden budeme pokračovat).
Koncem semestru se budeme zabývat tím, co je v této publikaci: https://e-shop.ff.cuni.cz/knihy/monografie/korpusy_v_jazykovem_vyucovani_ii_-1830 - proto je nutné si ji doma prostudovat a připravit si "inputy" na seminárně-workshopovou diskusi.
-
-
-
Nejdříve jsme cca jednu vyuč. hodinu byli spolu s odborným modulem na přednášce dr. Jiřího Miličky o n-gramech a práci s nimi na korpusových datech (http://milicka.cz/lingvistika.htm).
Pak jsme se chtěli zabývat textem Čeština jako druhý jazyk: Metodická perspektiva, ale místo toho jsme se zabývali aktivitami Karla Redlicha (např. http://www.znakokniha.cz/).
Domácí úkol na 17. 12. 2019: Poctivě si projít celý text Čeština jako druhý jazyk: Metodická perspektiva, udělat do do něj poznámky - ty 17. 12. 2019 probereme + v hlavě si srovnat (nebo ještě lépe na papír či monitor), co vše patří do tematických okruhů tohoto předmětu (kromě tem. okruhů 5, 10 a 11) - asi tak jako kdyby to byly otázky u státnic.
Domácí úkol na 7. 1. 2020: Poctivě si projít https://e-shop.ff.cuni.cz/knihy/monografie/korpusy_v_jazykovem_vyucovani_ii_-1830, abychom se tím prakticky mohli zabývat v hodině formou workshopové práce.
-
-
-
Nejdříve jsme si ukazovali "nové zdroje":
- http://rozumimapisucesky.cz/pro-ucitele-a-lektory/;
- Metodická podpora pro výuku češtiny jako cizího/druhého jazyka u neslyšících žáků, resp. Neslyšících žáků-uživatelů ČZJ v komunikaci face-to-face: https://digifolio.rvp.cz/view/view.php?id=14243;
- 1. část metodické příručky: listopad 2018: https://digifolio.rvp.cz/view/view.php?id=140;
- 2. část metodické příručky: listopad 2019: https://digifolio.rvp.cz/view/view.php?id=15563;
- na konci roku 2019 NÚV končí, resp. spojuje se s NIDV - co bude s metodikou? → nevíme; mají být ještě dokončeny ukázky „pracovních listů“ a uspořádán kurz pro uživatele metodických materiálů – obojí pro češtinu a dále obdobně pro AJ a ČZJ; AJ – „spí“; ČZJ – během pár týdnů by měl být vydán 1. díl metodické příručky.
Dále jsme se věnovali dotazům apod. z připravované publikace týkající se vzdělávání žáků s OMJ, zejm. v češtině jako cizím/druhém jazyce. Doma: Sesumírovat si, co asi tak patřilo do jednotlivých tematických okruhů, kromě okruhů 5, 10 a 11.
Každá ze studentek dostala od A. Hudákové článek od kol. Homoláče a Sherman o jazykových trajektoriích Vietnamců žijících v ČR - lze přemýšlet o aplikacích na Deaf Studies.
-
-
-
CLIL: Content and Language Integrated Learning
-
Zabývali jsme se temat. okruhy 5, 10 a 11 ze sylabu.
K udělení zápočtu je nutno splnit všechny podmínky, tj. včetně dokončeného seminárního úkolu.
-
K metodám si určitě přečtěte příslušná hesla ve slovníku: https://www.knihydobrovsky.cz/vyucovani-ciziho-jazyka-49307515